Ομφαλοκήλη

Η ομφαλοκήλη είναι ένα εξόγκωμα σαν πρήξιμο στον ομφαλό ή κοντά σε αυτόν και προκύπτει όταν έντερο, ή ενδοκοιλιακό λίπος περνάει μέσα από ένα χάσμα πέριξ του ομφαλού. Αυτού του είδους η κήλη συνήθως είναι επώδυνη ενώ μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνη αφού ο ομφαλικός δακτύλιος είναι στενός και ανένδοτος και εύκολα μπορεί να προκαλέσει περίσφιξη ή και νέκρωση του περιεχομένου της ομφαλοκήλης. Οι ομφαλοκήλες μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος, ωστόσο είναι σπάνια μεγαλύτερες από περίπου 2,5 εκατοστά.

Τα αίτια εμφάνισης της ομφαλοκήλης στα έμβρυα διαφέρουν σημαντικά με τα αίτια εμφάνισης στους ενήλικες.

Ο δακτύλιος των μυών και άλλων ιστών που διαμορφώνονται στο σημείο όπου τα αιμοφόρα αγγεία στον ομφάλιο λώρο εισέρχονται στο σώμα του εμβρύου είναι γνωστός ως ομφαλικός δακτύλιος. Αυτό το δαχτυλίδι συνήθως κλείνει πριν γεννηθεί το μωρό. Σε περίπτωση όμως που δεν κλείσει, ο λιπώδης ιστός ή ακόμη και τμήμα του εντέρου μπορεί να προβάλλει μέσα από το άνοιγμα, σχηματίζοντας έτσι μια κήλη. Τα έμβρυα που γεννιούνται πρόωρα ή με ελλιπές βάρος έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ομφαλοκήλη.

Αντίθετα, στους ενήλικες, η ομφαλική κήλη οφείλεται σε επίκτητους παράγοντες.

Η ομφαλοκήλη στους ενήλικες είναι αποτέλεσμα άσκησης έντονης ενδοκοιλιακής πίεσης σε ένα αδύναμο κοιλιακό τοίχωμα. Στους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μιας τέτοιας κήλης περιλαμβάνονται:

• Η παχυσαρκία ή οι μεγάλες και απότομες μεταβολές του σωματικού βάρους
• Οι πολλαπλές κυήσεις (δίδυμα, τρίδυμα)
• Διαδοχικές κυήσεις
• Επίμονος βήχας
• Χειρωνακτική εργασία (άρση βάρους)
• Χρόνια δυσκοιλιότητα
  
  

Το κύριο σύμπτωμα με το οποίο γίνεται αντιληπτή μια ομφαλοκήλη είναι η διόγκωση της περιοχής του ομφαλού. Αν και οι ομφαλοκήλες στα έμβρυα είναι συνήθως ανώδυνες, στους ενήλικες ενδέχεται να προκαλέσουν έντονο πόνο, αίσθημα καύσου και δυσφορία. Επιπλέον, συμπτώματα όπως εντερικές διαταραχές (π.χ. δυσκοιλιότητα) και ναυτία είναι ενδεικτικά της ομφαλοκήλης, που έχει αρχίσει να περισφιγγεται. Η κήλη αυτή ενδέχεται να εξαφανίζεται όταν ο ασθενής ξαπλώνει, ενώ η διόγκωση γίνεται εντονότερη με κινήσεις, όπως ο βήχας ή το γέλιο.

Σε περίπτωση που η διόγκωση του ομφαλού καταστεί ιδιαίτερα έντονη, επίπονη ή ερυθρή, με παρουσία πυρετού και εμέτων, και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, τότε είναι πολύ πιθανό να έχει επέλθει περίσφιξη. Η περίπτωση αυτή αποτελεί μια επείγουσα ιατρική κατάσταση, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα με χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να αποτραπεί η νέκρωση της περιοχής, και να σωθεί η ζωή του ασθενούς.

Για τη διάγνωση της ομφαλοκήλης αρκεί η εξέταση της κλινικής εικόνας και η λήψη του ιστορικού του ασθενούς απο το χειρουργό Σπάνια μπορεί να χρειαστεί ο ασθενής να υποβληθεί και σε απεικονιστικές εξετάσεις. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η ομφαλοκήλη είναι ορατή με γυμνό μάτι και εμφανίζεται ως ένα μαλακό εξόγκωμα κάτω από το δέρμα του ομφαλού. Η διόγκωση είναι ευκολότερα ορατή όταν το άτομο στέκεται όρθιο ή αυξάνει την ενδοκοιλιακή του πίεση από συνηθισμένες ενέργειες, όπως ο βήχας. Πολλές φορές ο ίδιος ο ασθενής μπορεί να πιέσει την ομφαλοκήλη και το περιεχόμενο της να ξαναμπεί μέσα στην κοιλιά, με αποτέλεσμα την παροδική εξαφάνιση του. Η κήλη όμως θα εμφανιστεί και πάλι με την αμέσως επόμενη αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης.

Διότι:

• Όσο την αφήνουμε θα αρχίσει να πονάει και να μας ενοχλεί
• Όσο την αφήνουμε τόσο θα μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου. Θυμόμαστε ότι οι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος ΠΟΤΕ δεν παραμένουν σταθερές (και φυσικά ποτέ δεν θεραπεύονται μόνες τους). Καθώς περνάει ο καιρός, ΠΑΝΤΑ μεγαλώνουν. Έτσι, μια ομφαλοκήλη που ξεκίνησε μικρή 1,5 εκατοστά μπορεί μετά από λίγο καιρό να μεγαλώσει πολύ και να εξελιχθεί σε μία κοιλιοκήλη πλέον 6-7 εκατοστα.
• Ο πιο σημαντικό όμως λόγος είναι η αποφυγή της περίσφιξης. Αφήνοντας μια ομφαλοκήλη ανεγχειρητη μπορεί με τον καιρό ή κατά τη διάρκεια μιας έντονης άσκησης, έντερο να βγει έξω και να μην μπορεί να ξαναμπεί μέσα. Σε λίγες ώρες μπορεί από την έντονη περίσφιξη το έντερο να ισχαιμήσει (δηλαδή να μην αιματώνεται πλέον) και τελικά να νεκρωθεί. Νέκρωση εντέρου σημαίνει γάγγραινα – διάτρηση και τελικά περιτονίτιδα, η οποία συχνά αποβαίνει μοιραία.
  
  

Γιατί πρέπει να αντιμετωπιστεί η ομφαλοκήλη μόλις διαγνωστεί;

Δεδομένου ότι η ομφαλοκήλη,αποτελεί ένα μηχανικό πρόβλημα, δεν υπάρχει πιθανότητα να εξαφανιστεί σταδιακά. Αντίθετα, οι κήλες συνεχώς μεγαλώνουν. Συνεπώς, προκειμένου να επιτευχθεί πλήρης ίαση και οριστική θεραπεία της ομφαλοκήλης είναι απαραίτητη η χειρουργική αποκατάσταση της.

Δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση η ομφαλοκήλη να διορθωθεί μόνη της. Επίσης, δεν υπάρχουν φάρμακα, αλοιφές ή «εντριβές» που διορθώνουν το πρόβλημα. Ούτε φυσικά κάνει οποιοδήποτε καλό η χρήση ζωνών κοιλίας ή κηλεπιδέσμων, που μόνο «κουκουλώνουν» το πρόβλημα, χωρίς να αντιμετωπίζουν την αιτία.